Fotoğraflar
Tokat il merkezinde, Tokat-Amasya yolunda, Yeşilırmak üzerinde bulunan bu köprü halk arasında Tozanlı, Tokat, Yeşilırmak, Büyük Kemer isimleri ile de tanınmaktadır. Kitabesinden öğrenildiğine göre; Selçuklu döneminde Pervane Seyfeddin Hamit tarafından 1250 tarihinde yaptırılmıştır. Beş satırlı olan bu kitabe üst üste konulmuş iki mermer üzerine son derece girift bir Selçuklu sülüsü ile yazılmıştır. Bunlardan üstteki üç satırlık kitabe daha büyük, iki satırlık ikinci kitabe ise daha küçüktür. Köprünün mimarı İbn El Hâkim ismi ile tanınan Ebu’l Ferecoğlu Bahaddin Mehmet’tir.
Bu köprünün Selçuklu tarihinde önemli bir yeri vardır. Selçuklu hükümdarı II.Gıyaseddin Keyhüsrev h.644 (1246) yılında öldüğü zaman İzettin Keykavus, Rükneddin Kılıçaslan ve Alaeddin Keykubat isimli üç oğlu birbirleri ile saltanat kavgasına düşmüşlerdir. Bunun üzerine devletin parçalanmaması için Celaleddin Karatay başta olmak üzere Selçuklu devletinin ileri gelenleri araya girmiş ve üç kardeşi barıştırmıştır. Bunun sonucu olarak da bu üç kardeş h.647 (1249) yılından h.655 (1257) yılına kadar devleti birlikte yönetmişlerdir. Bu köprünün yapımı da üç kardeşin birlikte hükümdarlık yaptıkları döneme, h.648 (1250) yılına rastlamaktadır. Bu üç kardeşin ilk defa adlarının birlikte yazılı olduğu bir kitabe de bu köprüde bulunmaktadır.
Kesme taştan beş sivri gözlü olan köprü, 117 m. uzunluğunda, 6.50 m. genişliğindedir. En büyük kemer açıklığı on metredir. Köprü kemerlerinin çevresine ince bir tahfif kemeri yerleştirilmiş olup, bu kemer tempan duvarları ile aynı yüzeydedir. Aynı zamanda bu kemerler geniş ayaklar üzerine oturtulmuştur. Önlerinde memba tarafında üçgen, mansap tarafında da yuvarlak sel yaranlar bulunmaktadır.
Köprünün ortasında tarih köşkünde bulunan beş satırlık mermer kitabede sanatçı adı bulunmaktadır. Kitabeye göre Hekimoğlu olarak tanınan mimar Muhammed bin el Ferec adlı bir sanatçının eseridir. Aynı kitabede adına tarihi kaynaklarda rastlanmamakla birlikte adı geçen mimarın aynı zamanda değerli bir Selçuklu emiri olduğu da belirtilmektedir.Kitabede adının önünde Baha üd Dini Ziya ul İslam, Tac ül enam, Vahid ül mülk gibi yüceltici sıfatlar bulunan Muhammed bin el Ferec, mimarlıktan başka köprünün bina müteveliliğini de yapmıştır. Başka yapısı olup olmadığını bilmediğimiz bu sanatçının adı, Selçuklu devlet adamlarının mimarlık mesleğine gösterdikleri özel ilgiyi ve eğilimi belgeleyen güzel bir örnek tir.
Eserin banisi emir Pervane Hamid’in babası,bir zamanlar kendisi gibi Tokat’ta emirlik yapmış olan Ebu’l Kasım’dan başkası değil.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder