Fotoğraflar
Ankara-Kayseri karayolu üzerindedir. Sultanlar tarafından yapılan hanların ilk örneklerindendir. Hanın avlusu yıkılmıştır. Kapısında iki gövdeli bir arslan figürü vardır. Aksaray-Nevşehir yolunun 35.km.’sinde, yolun her iki yanında yer alır. Alayhan, Anadolu’da ilk sultan hanı olarak karşımıza çıkmaktadır. 2. Kılıçarslan tarafından 1156-1192’de Aksaray yakınlarında, kervansaraylar yaptırıldığı sanılmaktadır. Avlusu yıkılmış olan Han sultanhanlarda görülen nişli iç portal, ortasındaki ışık kubbesinde orta tonoz ve iki yanda yedişer dikey tonoz olarak, klasik Selçuklu kervansaraylarının plan ve mimari özelliklerini bir arada toplamaktadır.
İç cephe ve ileri fırlayan portal oldukça iyi durumdadır. Sade ve kuvvetli ifadesiyle bir devre ait olduğunu göstermektedir. Geniş bordürde içiçe iki sekizgenden ibaret geometrik motiflerin, haçvari ve diagonal dörtlü kollarda birbirine bağlanmasından meydana gelen taş süslemeler karakteristiktir.
Anadolu’da ve Selçuklu yapılarında görülen bu süsleme XII. yy. sonu ile XIII. yy. başında ortaya çıkmıştır.Dar bordürde ve mukarnaslı nişin etrafını çeviren süs kemerlerinde birbirini kesen yarım sekizgenlerin meydana getirdiği dörtlü düğüm de eski Türk süslemelerinin devamıdır. Bundan başka portalda mukarnas sıralarının en altında, orta sırada sitilize olarak iki gövdeli ve başı cepheden gösterilmiş bir arslan figürü sembolik bir görünüştür. Kılıçarslan’la ilgili bir arma olarak en göze çarpan yere konulmuş olması akla gelen ilk husustur.
Tüm bu hususlar gözönüne getirilince, Alayhan, II.Kılıçarslanın son yıllarında 1192’de tamamlanmış ve daha o zaman büyük sultanhanların gelişmiş haliyle klasik öncüsü olarak ortaya çıkmıştır. Alayhanın adı sonradan verilmiş olabilir. Bundan zamanımıza kadar tipteki Sultan hanına kadar geçen, çeyrek asır içerisinde yapılan başka Sultanhanları kaybolmuştur.
Mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait olup, halen boş olarak durmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder