Hatun Hanı-Tokat

Fotoğraflar
Tokat Turhal zile yolu üzerinde Pazar’a 1 km. mesafede yer almaktadır.Yakınlarında Yeşilırmak nehri üzerinde bir Selçuklu köprüsü bulunur.Banisine izafeten Mahperi Hatun Hanı veya sadece Hatun Hanı adını alan eser kitabesi aracılığıyla 1238 yılına tarihlenmektedir. Giriş kapısı üzerinde yer alan kitabe dört satırdan oluşmakta ve “Yeryüzünde Allah”ın gölgesi olan Keykubad’ın oğlu Gıyaseddin Keyhusrev zamanında 636 yılında annesi Mahperi Hatun tarafından inşa edildi” ifadesi yer almaktadır. Huand Hatun Kayseri’deki Medrese kompleksine ilave olarak Sivas Yozgat Amasya yolu üzerinde yedi handan oluşan tam bir programı gerçekleştirmiştir. Yapı tipi açık avlulu, avludan daha küçük orta ve yanlarda yer alan tonozlu bölümleriyle abidevi bir eserdir. Cephesi güney batıya dönüktür. İncir Han ile aynı yılda yapılmıştır. Sultan Hanı planının basitleştirilmiş bir versiyonudur. Düzgün kesilmiş kireçtaşından tabakalar halinde yapılmış muhkem bir yapıdır. Portal sivri kemerlidir ve yapının tezyinatlı olan tek kısmı burasıdır. Bu abidevi mekan da hanın tek giriş yeridir. Yapının en dikkate değer yönü portalin sol tarafında bir niş içersine yerleştirilmiş bir çeşmenin varlığıdır. Girişin yanlarında iki oda ve muhtemelen binanın bu kısmının üstünde yer alan kata çıkışı sağlayan bir merdivenin bulunduğu bir çeşit eyvan vardır.Dikdörtgen avlu dört köşeli sütunlarla desteklenmiş kemerlerle örtülü altı bölümüyle iki simetrik portiğe sahiptir. İbadethane mekanı olarak avlunun sol köşesinde bir oda bulunur.Burası üç mermer blokla dekore edilmiştir. Ana kapının tam karşısında avlunun sonunda üstü örtülü olan kapalı bir mekana açılan bir kapı bulunmaktadır. Burada tıpkı Aksaray ve Kayseri’deki Sultan Hanlarında oldu gibi daha büyük bu tip hanlarda bulunan hava ve ışık girmesi için yapılmış pencereli bir kubbenin varlığı gözükmüyor.Toplam dış alan 1500 m.2 hol alanı 400 m.2 avlu kısmı 1025 m.2 olan yapı uzun süredir terkedilmiş vaziyette idi. Bununla birlikte yapının asli elemanları dağılmadan kalmış. Duvarlar iyi durumda idi ama iç mekan çökmüş vaziyette bulunuyordu. Ona şiirsel bir atmosfer kazandıran yabani bitki örtüsü ile sarılı bulunuyordu. Yakınlarındaki Selçuklu köprüsü ile büyüleyici bir ortam oluşturmaktaydı.Konya'yı Sinop'a bağlayan kervan yolu üzerinde yer almaktadır.Yapı yazlık ve kışlık olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Yazlık avlulu ve revaklıdır. Kışlık kısım tamamen kapalı ve üzeri ayaklar üzerine tonozlarla örtülüdür. Yazlık ve kışlık kısmına mukarnas kavsaralı portal kapılarla girilmektedir. Duvarlar yonu taşı kaplı ve dıştan payandalarla desteklenmiştir.